Het tropische regenwoud in Costa Rica: verschrikkelijk heet en benauwend vochtig, vol met gevaarlijke dieren zoals gemene schorpioenen, enorme vogelspinnen, dodelijke, verborgen slangen, plunderende, bijtende, stekende en over het algemeen irritante insecten… om nog maar te zwijgen van de legioenen externe en interne parasieten die wachten om je te verslinden van binnen en van buiten.
Toch? Of valt dat wel mee?
In dit blog neemt onze collega Ernest Minnema, beroepsavontuur en bioloog, je mee door het regenwoud en vertelt je over de geweldige (on)gevaarlijke dieren die hier leven.
De straten van een grote stad en het hart van een tropisch regenwoud lijken misschien weinig gemeen te hebben, ook al worden beide in de ogen van velen als jungles beschouwd. Toch delen ze op z’n minst één gemeenschappelijke noemer: een vermogen om ongemak of angst op te wekken in het hart van degenen die er alleen op uit trekken.
Het tropische regenwoud is voor de meeste bezoekers een vreemde plek, en het is niet makkelijk om het gevoel dat wij als mensen hier niet horen te onderdrukken. Alle spectaculaire verhalen over de dieren en planten die je hier kunnen bijten, steken en vergiftigen, dragen bij aan het gevoel van ongemak dat we in deze regenwouden kunnen hebben. Maar hoe gevaarlijk is het hier nou echt? Zijn al deze dieren eropuit om ons schade te berokkenen? Ontdek het in deze blog!
Slangen zijn een grote zorg voor de meeste bezoekers van de tropen. Deze dieren veroorzaken echter meer angst dan op basis van het werkelijke risico gerechtvaardigd is. De meeste tropische slangen zijn niet giftig en de meeste zijn niet gemakkelijk tegen te komen, tenzij je precies weet waar en hoe je moet zoeken. In werkelijkheid is het zien van een gevaarlijke slang een zeldzame gebeurtenis, en een ongeluk met deze dieren is nog zeldzamer.
De meest gevaarlijke slang van Costa Rica
Er is eigenlijk maar één soort slang die gevaarlijk is: de slang die je niet ziet. Dit is ook waarom landarbeiders het meest getroffen worden. Een landarbeider zou zijn werk niet efficiënt kunnen doen als hij iedere keer moet kijken waar hij zijn handen steekt. Als hij iedere keer als hij een tros bananen of een bos suikerriet oogst eerst zou moeten kijken of er niet een slang verstopt zit, dan zou hij zijn werk nooit afkrijgen. Daarnaast vinden de meeste incidenten plaats in het regenseizoen, een periode die veel reizigers vermijden.
Kortom, de kans om een ongeluk te hebben met een giftige slang als bezoeker aan Costa Rica is kleiner dan de kans om door de bliksem geraakt te worden. Zolang je je ogen openhoudt en je handen en voeten niet op plaatsen steekt waar je ze niet kunt zien, is een ontmoeting met een slang (giftig of niet), net als een ontmoeting met ieder ander wild dier in de tropen: geniet van de unieke mogelijkheid om een dier te bewonderen dat je thuis niet in het wild tegen zou kunnen komen.
Als je het hebt over gevaarlijke dieren in het regenwoud van Costa Rica, dan denk je misschien ook direct aan spinnen, schorpioenen en andere geleedpotigen. De grootste spinnen zijn de wolfspinnen en de vogelspinnen. Beide zijn groot en harig, waardoor enkel het aanzicht van één van deze dieren de mensen vaak angst aanjaagt. Maar het zijn juist deze grote harige spinnen waarvan we zeker weten dat ze géén gif bezitten dat een gezond volwassen persoon schade kan berokkenen, en de verhalen over de gevaren die deze dieren opleveren zijn over het algemeen dan ook nogal overdreven. De kans om gebeten te worden door een spin is erg klein, en zelfs dan is de kans dat de beet ook daadwerkelijk schade oplevert miniem. Hoewel alle spinnen giftig zijn, bezitten minder dan 1% van de op dit moment geïdentificeerde spinnen een gif dat gevaar oplevert voor de mens.
Indrukwekkend maar niet schadelijk
Hoewel bepaalde schorpioensoorten wel degelijk gevaar op kunnen leveren voor de mens, vinden we geen enkele van die soorten in Costa Rica. Ondanks het feit dat deze dieren geen direct gevaar opleveren, moet men niet vergeten dat de beet van sommige spinnen en duizendpoten, en de steek van de meeste schorpioenen wel erg pijnlijk kan zijn. Pijnlijker dan de meeste andere geleedpotigen. Het is daarom altijd aan te raden je kleren en schoenen uit te schudden voordat je ze aantrekt, als je een dergelijke ervaring wilt voorkomen.
Insecten in de tropen zijn meestal niet zo hinderlijk wordt beweerd. Iedereen die ooit de steekvliegen en muggen in de noordelijke lente heeft getrotseerd, heeft naar alle waarschijnlijkheid meer last gehad van insectenirritatie dan normaal gesproken in de tropen zal voorkomen. Desalniettemin kunnen muggen op bepaalde plekken overvloedig aanwezig zijn. Ze steken en sommige dragen malaria, gele koorts, knokkelkoorts (dengue) of andere mogelijke ziekten met zich mee. Maar deze ziekten zijn vaak enkel aanwezig in zeer specifieke regio’s, helemaal hier in Costa Rica, waar de bestrijding van deze ziekten over het algemeen vergevorderd is.
Kriebel en jeuk
Toch is het verstandig om je tegen deze dieren te beschermen. Hier in de tropen hebben we een grote diversiteit aan insecten, en zelfs binnen de muggen kom je een hoop verschillende soorten tegen. Doordat onze lichamen niet gewend zijn aan deze insecten, kunnen de reacties sterk uiteenlopen. Van de klassieke jeukende muggenbult tot een flink geïrriteerde zwelling die maar niet weg lijkt te gaan. Daarom is het gebruik van muggenspray en een klamboe zeker aan te raden.
Eén van de meest voorkomende insecten om rekening mee te houden tijdens een wandeling in de tropen zijn de mieren. Hoewel ze niet allemaal even defensief zijn, zijn er veel verschillende soorten die absoluut niet twijfelen om zo’n grote logge reus aan te vallen, mocht die toevallig hun missie verstoren. Daarom, wanneer je tijdens je wandeling stopt om die schattige aapjes of die schitterende vogel te bekijken, kijk altijd eerst naar beneden of je niet toevallig in een mierenspoor staat. Je hebt het anders vaak pas door tegen de tijd dat ze al met velen je broekspijp opgekropen zijn en beginnen te bijten en/of steken.
De katachtigen zijn een groep dieren die voor de meeste bezoekers aan de tropen hoog op het lijstje staan van dieren die men wil zien. Deze majestueuze en ook gevaarlijke dieren wekken bij iedere bezoeker van het regenwoud in Costa Rica een combinatie van fascinatie en angst op.
Hoewel de meeste mensen wel weten dat de kleinere katachtigen, zoals de margay en oncilla, geen gevaar opleveren voor ons, zijn het vooral de grotere katachtigen, zoals de puma en de jaguar, die men graag zou willen zien. Maar omdat deze grote katachtigen theoretisch in staat zijn om ons mensen met gemak te verslinden, wekken dezelfde dieren ook een bepaalde angst op. Hoe gerechtvaardigd is deze angst? Zou een jaguar ons als voedsel zien?
Ontmoeting met een wilde kat
Er bestaan wel degelijk gebieden in de wereld waar incidenten met grote katachtigen vaker voorkomen, maar over het algemeen vermijden ook zij (net als de meeste wilde dieren) liever een ontmoeting met een mens. Hier in de tropen hebben de meeste katachtigen genoeg ruimte om een voldaan leven te leiden zonder naar voedsel te zoeken in onze omgeving. Ze zien ons over het algemeen niet als hun prooi. Betekent dat dat je op je gemak op een jaguar af kan lopen als je die in het wild tegenkomt? Beter niet! Hoewel ze ons over het algemeen niet als prooi zien, zijn jaguars en poema’s zeker in staat om te zorgen voor een slechte afloop van een ontmoeting. Jaguars die mensen aanvallen zijn heel erg zeldzaam, maar als het gebeurt, heeft een dergelijke aanval meestal een fatale afloop.
Mocht je het geluk hebben een van de grote katachtigen tegen te komen tijdens een bezoek aan de tropen, dan hangt het er erg vanaf waar en in welke situatie je het dier tegenkomt. Kom je het dier alleen tegen terwijl je over een van de paden in de jungle wandelt, dan weet je gids meestal goed wat te doen. Een ervaren gids kan een dergelijke ontmoeting omtoveren tot een magische ervaring die je nooit van je leven meer zal vergeten. In zo’n geval is het vooral van belang om het dier niet te laten schrikken met onverwachte bewegingen of geluiden. Een grote katachtige met een prooi of met jongen kan echter wel degelijk besluiten om zichzelf te verdedigen. Mocht je merken dat de grote kat de neiging heeft om zich te verdedigen, dan is het vooral van belang dat je het dier geen aanleiding geeft. Voorkom onverwachte geluiden en bewegingen, til kleine kinderen op zonder te bukken, steek je handen of voeten niet uit naar het dier, en probeer rustig weg te lopen zonder paniek of haast.
Je ontkomt er niet aan, en dat is maar goed ook! Costa Rica is een groen paradijs waar de biodiversiteit je zal doen duizelen. Met de juiste voorbereidingen is het iets om enorm van te genieten! Dieren spotten in Costa Rica kan op alle bestemmingen, maar een aantal springen eruit:
🐯 Katachtigen, miereneters, tapirs en veel andere dieren kan je zien in Corcovado Nationaal Park, te bezoeken vanuit Drake Bay en Carate.
🐢 Schildpadden, leguanen, slangen en apen in Tortuguero en Barra Pacuare.
🐊 Reptielen, slangen en vogels in Caño Negro.
🦂 Schorpioenen, spinnen en andere nachtbrakers ontdek je tijdens een nachttour in Coto Brus of Monteverde.
Wil je graag zoveel mogelijk dieren zien op jouw Costa Rica reis? Laat Edventure Travel een reis op maat samenstellen!
Verder zoeken 
Aanvraag versturen 